از فرمایشات امام صادق علیه السلام "لاجبر ولاتفویض بل امر بین الامرین" -2
بدتر از شرک خدا نبود گناه دون آن شاید ببخشاید خدا
ابر نی بارد پِی منعِ زکات وز گنه خیزد بلا اندر جهات
از زنا گیرد جهان را زلزله وضع لواطه شهرها ویران شده
شده لواطه چون زنای محصنه بلکه افزون تر بود اندر گُنه
فعل زشت برخیزد از نفس و هوا کار نیکو هست توفیق خدا
گر خدا خواهد تو را یاری دهد وَر نخواهدنفسِ تو یاری کند
استعانت چو زِ هَر دَم از خدا تا مُسلّط گردی بر نفس و هوا
لیس للانسان الا ما سعی کوششی کن تا رَسی بَر مُدعا
جعفرِ صادق امامِ راستین امر بین الامر فرمود از یقین
گَر تو گیری خاکِ بد از شوره زار جایِ شیرینش نمایی برقرار
طَبع آنجا گیرد و گردد نیکو طبعِ انسان باشد اینسان ای عمو
گل به پهلوی گُلی در بوستان بوی گُل گیرد شود همچون گُلان
دین احمد هست پیدا در جهان همچو خور باشد فروزان در جهان
عذرِ تو هرگز نمی گردد قبول بعدِ پیغمبر نمی آید رسول
قدرِ خود بشناس داری کیمیا درج در تو عرش و فرشِ کبریا
دینِ احمد تا به محشر قائم است رسم و بدعت های دیگر باطل است
عقل باشد پیروِ کردارِ نیک جهل و ظلمت بر خدا گیرد شریک
هر دو دایم هست در جنگ و ستیز تا کدامَش غالب آید ای عزیز
عشق بوده در ازل بر ذاتِ حق عقل باشد پرتوی از ذاتِ حق
جهل دایم شد به شهوات و غضب طالبِ آن بود ذاتِ بولَهَب
مختلف آمد اَلف و ب و تا در حروفات عالمی کَردَست جا
در حروف گَر بدیدی اختلاف غیرِ موضع میشود اَندر خَلاف
گَر نویسی نامِ حَق یعنی سَلام یا عزراییلی نویسی در کلام
کن نظر باشد نَمامی در حروف شُد مقصِّر آنکه باشد بی وقوف
یا که باران بارَد اَندر روزگار جای ِشیرین گِل شود شَخ شوره زار
هر کسی باشد زِ اعمالش گِرو کِشته یِ خود بایَدَش کردن درو
جایِ طبعِ سرکش اَندر آدمی چند روزی کرده با هم همدمی
طبعِ خاکت در پیِ علم و طلب تربیت گیرَد شود نیک و ادب
طبعِ آب است مایلِ تفریح بحر گردش و تفریح سیر اندر ولد
طبعِ آتش در پی شرُّ و دَغَل پیروِ نَفس و هوا اَندر عمل
طبع بادی مایلِ امر خدا طالب اِلهام باشد از خدا
ای خدا دارم بسی من آرزو تا بدین طَبعَم نمایی روبرو
شُد علی از فعلِ زشتِ خود خَجِل راهِ نیکش پیش آور در عمل
روز و شب تو طالبِ این طبع باش ذِکر حق بِنما که گردی حق شناس
نیست هرگز ظلم از سوی خدا هر که گوید تهمت است و افترا
ظلم هرگز بر خدا نَبوَد روا هر که گوید نیست در چشمش حَیا
چون نباشد ترس و خوفی بر خدا زین سبب عدلش شود جاری بِما
گاه گویی وَز چه پَس خَلقَم نِمود شُد بلا نازل بر عاد و ثمود
خود تقاضا داشتی آیی بِدَهر عالَمِ حال و ذَر ای نیکو سیَر
بهرِ حکمت خَلقِ عالم شد پدید تا کدامین رو سیَه کی رو سفید
گر نمی کردی زِ حکمت خلق او بود باهم تا اَبد زشت و نیکو
همچو دِینی بود حق کردی ادا ظلم بودی ظلم باشد ناروا
چون حکیم و عادل است باشد درست بر همه داناست از روزِ نخست
چون تو نادانی نَمایی اعتراض مرحکمان را جهان شد نهرِ قاض
جبر هرگز نیست ای جانِ پدر فکر باطل از سَرَت بنما بِدَر
هست حواسِّ آدمی چون گوسفند گَر یکی پرَّد تمامی می پرند
چون سگ و اسب آمد و هم آدمی بِهرِ صیدی کرده باهم همدمی
میلِ اسب آمد به سوی سبزه زار سگ پِیِ مردار شد مردار خوار
آدم است اندر پیِ صیدِ حلال عاشقِ حق باشد و دور از ضَلال
آدمی باش و جلودارِ دو ضد تا به ظلمت درنمانی تا اَبد
جای دیگر گفته بودم در کتاب آن مفصَّل بود دانم در کتاب
نسبتِ بد میدهی بَهرِ خدا شرم کن برحق نمی باشد روا
تو بخواهی فیض و انعامِ خدا زین سبب از نعمتش گَشتی جدا
عشق و عدل از عالمی بالاتر است وین دو دریایند دیگر قطره است
هست طبعِ آدمی همچون شجر وصلِ پیوندش نماید خوبتر
هست این پیوند علی و آل او جستجو کن جستجو کن جستجو
غول بسیار است اندر رهگذر تَرسَم از ایشان شود خونت هَدَر
اطلس و کرباس و مخمل ای پسر از نجس آلوده گردد سر بِسر
آب صاف است و لطیف و خوشگوار میشود آلوده در رَه از غبار
همچو طفلِ کافری در تربیت می شود مومن رَسَد بر معرفت
اختیار است جبر نَبوَد ای عزیز عقل دادَندَت که بنمایی تمیز
هر کسی مُختار شد در خیر و شر جبر نَبوَد جبر ناوَر ای پدر
عقل و احمد مَر تو را پیغمبرند ظاهر و باطن بر ما رهبر اند
دیوان شهید- صفحات 55، 56، 57 و 58
توسط : شهید علی طاهریان