حیله ی خلق و ناظر بودن خدا

گوش کن این داستانِ راستان          سر بِنه دریاب حق بر آستان

بُود سلطانی به غم از دهرِ شوم      همچو بازی در میانِ چند بوم

از قضا بودش وزیرِ خوش سیَر           زیرک و دانا و دیده برُّ و بحر

مصلحت بر شاه دیدی آن زمان         تا نماید شاد شَه را در جهان

شد وزیر و شاه از خانه بیرون           تا کُند تفریح، بهرِ آزمون

شد به گورستان گذارش آن زمان       اتفاقاً بد ضریر آنجا روان

گفت بر شَه آن وزیر خوش بیان         امتحان خواهم نمودن زین جوان

رفت در نزدیک او همچو ضریر            خویش را بر کور زد آن دَم وزیر

گفت من کورم تو کوری ای عمو         یا مزاح خواهی نمایی بازگو

پاسخش دادی وزیر هوشمند            فاقد چشمم زِ بی چشمی به بند

گفتگو بسیار شد  از هر طرف            گو کجا بودی مکن وقتم تلف

گو کدامین شهر باشد چون بهشت    مردمش گردیده دور از کار زشت

در پس این گفتگوی بس دراز             گفت وزیرش بر تو دارم من نیاز

عقده ای دارم دلم را برگشا              سکّه ها دارم شناسی، ره نما

من نمی دانم که ثلب است یا که زر   مغمه باشی بگو جان پدر

گفت کو گُفتا بگیر ای نیک راه            زشت و زیبایش نما بر من جدا

یک به یک بگرفت زو مرد ضریر           جمله را پیچید گویا در حریر

گفت دیگر هیچ داری در میان             گفت نی دِه سکّه هایم ای جوان

 زَر نهان کرد و خودش گَشتی نهان     شد فغان و ناله اش بر آسمان

خاک رَه بر سر فشاند آن نیک نام       آه و واویلا نمود صَد اَلامان

زین روش از خنده شد شَه روده بُر      فاقد غم گشت و شد از غصه حُر

بعد افغان آن وزیر ارجمند                  سنگ سختی کوفت بر گور از گزند

گفت یارب سنگلم آید بر ضریر            نرم بنماید تَنَش را چون خمیر

زَد وِرا سنگی که پیچیدن گرفت         طاقت آورد لیک در اندیشه رفت

بار دیگر ضجه کرد و ناله ها               سنگ دیگر بهرِ او کردی رها

ای خدا حقم تو بستان زین گدا         حاجتم را ای خدا بنما ادا

بعد واویلا  افغان آن دبیر                   گفت یارب تو زِ اعمالش بگیر

سنگ دیگر برگرفت و شد روان           چون سفیهی هر طرف گشتی روان

کن خدایا طوطیا تو پیکرش                که درآید قلب او اندر تپش

سنگ دیگر برزدی آن دم وزیر             همچو ماری شد به پیچیدن ضریر

باز می گفت این زرش حیف است حیف     اندرین زر باشدم بسیار کیف

برگرفتی بار سوم سنگ سفت      گفت یارب چاره اش بنما تو سخت

بر سرش کوبیده گردد این حَجَر      خونِ او گردد وَزین سنگم هدر

چون شنیدی این سخن مرد ضریر   پیش خود گفتا یقین باشد بصیر

گفت بس تو حیله کردی نهان        آزمودی تو مرا اندر جهان

حال ما باشد به مانند ضریر           زر کنیم پنهان از شاه و وزیر

حق بود بینا تمامی چون ضریر       حیله ها سازیم به مانند ضریر

لیک سنگِ حق ببارد چون مطر      از طمع هرگز نداریم زان خبر

حال ما این است در دارِ جهان       ای خدا رحمی تو بر احوالمان

تا توانی می گریز از کارِ زشت       حیله جو را رَه نباشد در بهشت

خویِ نیکو پیشه کن ای مردِ راه     تا نیفتی هر زمان در قعرِ چاه

حال ما همچون ضریر است و امیر  گَر توانی قبلِ موتِ خود بمیر

ای علی از داده یِ حق شاد باش  از طمع بگذر برو آزاده باش

                                            دیوان شهید- صفحات 82 و 83

دیدگاه شما   

  توسط : شهید علی طاهریان