از فرمایشات امام صادق علیه السلام  "لاجبر ولاتفویض بل امر بین الامرین" -2

بدتر از شرک خدا نبود گناه                   دون آن شاید ببخشاید خدا

ابر نی بارد پِی منعِ زکات                     وز گنه خیزد بلا اندر جهات

از زنا گیرد جهان را زلزله                      وضع لواطه شهرها ویران شده

شده لواطه چون زنای محصنه              بلکه افزون تر بود اندر گُنه

فعل زشت برخیزد از نفس و هوا           کار نیکو هست توفیق خدا

گر خدا خواهد تو را یاری دهد               وَر نخواهدنفسِ تو یاری کند

استعانت چو زِ هَر دَم از خدا                تا مُسلّط گردی بر نفس و هوا

لیس للانسان الا ما سعی                  کوششی کن تا رَسی بَر مُدعا

جعفرِ صادق امامِ راستین                    امر بین الامر فرمود از یقین

گَر تو گیری خاکِ بد از شوره زار            جایِ شیرینش نمایی برقرار

طَبع آنجا گیرد و گردد نیکو                   طبعِ انسان باشد اینسان ای عمو

گل به پهلوی گُلی در بوستان              بوی گُل گیرد شود همچون گُلان

دین احمد هست پیدا در جهان            همچو خور باشد فروزان در جهان

عذرِ تو هرگز نمی گردد قبول                بعدِ پیغمبر نمی آید رسول

قدرِ خود بشناس داری کیمیا               درج در تو عرش و فرشِ کبریا

دینِ احمد تا به محشر قائم است         رسم و بدعت های دیگر باطل است

عقل باشد پیروِ کردارِ نیک                  جهل و ظلمت بر خدا گیرد شریک

هر دو دایم هست در جنگ و ستیز       تا کدامَش غالب آید ای عزیز

 عشق بوده در ازل بر ذاتِ حق            عقل باشد پرتوی از ذاتِ حق

جهل دایم شد به شهوات و غضب       طالبِ آن بود ذاتِ بولَهَب

مختلف آمد اَلف و ب و تا                   در حروفات عالمی کَردَست جا

در حروف گَر بدیدی اختلاف                غیرِ موضع میشود اَندر خَلاف

گَر نویسی نامِ حَق یعنی سَلام        یا عزراییلی نویسی در کلام 

کن نظر باشد نَمامی در حروف           شُد مقصِّر آنکه باشد بی وقوف

یا که باران بارَد اَندر روزگار                 جای ِشیرین گِل شود شَخ شوره زار

هر کسی باشد زِ اعمالش گِرو          کِشته یِ خود بایَدَش کردن درو

جایِ طبعِ سرکش اَندر آدمی            چند روزی کرده با هم همدمی 

طبعِ خاکت در پیِ علم و طلب          تربیت گیرَد شود نیک و ادب

طبعِ آب است مایلِ تفریح بحر            گردش و تفریح سیر اندر ولد

طبعِ آتش در پی شرُّ و دَغَل              پیروِ نَفس و هوا اَندر عمل

طبع بادی مایلِ امر خدا                    طالب اِلهام باشد از خدا

ای خدا دارم بسی من آرزو               تا بدین طَبعَم نمایی روبرو

شُد علی از فعلِ زشتِ خود خَجِل      راهِ نیکش پیش آور در عمل

روز و شب تو طالبِ این طبع باش      ذِکر حق بِنما که گردی حق شناس

نیست هرگز ظلم از سوی خدا         هر که گوید تهمت است و افترا 

ظلم هرگز بر خدا نَبوَد روا                  هر که گوید نیست در چشمش حَیا

چون نباشد ترس و خوفی بر خدا       زین سبب عدلش شود جاری بِما

گاه گویی وَز چه پَس خَلقَم نِمود        شُد بلا نازل بر عاد و ثمود

خود تقاضا داشتی آیی بِدَهر            عالَمِ حال و  ذَر ای نیکو سیَر

بهرِ حکمت خَلقِ عالم شد پدید        تا کدامین رو سیَه کی رو سفید 

گر نمی کردی زِ حکمت خلق او          بود باهم تا اَبد زشت و نیکو

همچو دِینی بود حق کردی ادا            ظلم بودی ظلم باشد ناروا

چون حکیم و عادل است باشد درست  بر همه داناست از روزِ نخست

چون تو نادانی نَمایی اعتراض             مرحکمان را جهان شد نهرِ قاض

جبر هرگز نیست ای جانِ پدر              فکر باطل از سَرَت بنما بِدَر

هست حواسِّ آدمی چون گوسفند      گَر یکی پرَّد تمامی می پرند

چون سگ و اسب آمد و هم آدمی      بِهرِ صیدی کرده باهم همدمی 

میلِ اسب آمد به سوی سبزه زار         سگ پِیِ مردار شد مردار خوار

آدم است اندر پیِ صیدِ حلال              عاشقِ حق باشد و دور از ضَلال

آدمی باش و جلودارِ دو ضد                تا به ظلمت درنمانی تا اَبد

جای دیگر گفته بودم در کتاب             آن مفصَّل بود دانم در کتاب

نسبتِ بد میدهی بَهرِ خدا                شرم کن برحق نمی باشد روا

تو بخواهی فیض و انعامِ خدا             زین سبب از نعمتش گَشتی جدا

عشق و عدل از عالمی بالاتر است   وین دو دریایند دیگر قطره است 

هست طبعِ آدمی همچون شجر       وصلِ پیوندش نماید خوبتر

هست این پیوند علی و آل او            جستجو کن جستجو کن جستجو

غول بسیار است اندر رهگذر            تَرسَم از ایشان شود خونت هَدَر

اطلس و کرباس و مخمل ای پسر       از نجس آلوده گردد سر بِسر

آب صاف است و لطیف و خوشگوار     میشود آلوده در رَه از غبار

همچو طفلِ کافری در تربیت             می شود مومن رَسَد بر معرفت

اختیار است جبر نَبوَد ای عزیز           عقل دادَندَت که بنمایی تمیز

هر کسی مُختار شد در خیر و شر      جبر نَبوَد جبر ناوَر ای پدر

عقل و احمد مَر تو را پیغمبرند            ظاهر و باطن بر ما رهبر اند

                                                  دیوان شهید- صفحات 55، 56، 57 و 58

دیدگاه شما   

  توسط : شهید علی طاهریان

از فرمایشات امام صادق علیه السلام "لاجبر ولاتفویض بل امر بین الامرین"

این نصیحت را تو بشنو ای حکیم                تا شوی بینا و هم مردِ سلیم

گر تو نشنیدی شنو اکنون کلام                  هست ایمان اکتسابی ای هُمام

باورت نایَد تو باشی مردِ خام                      لیسَ للانسان در قرآن بخوان

طفل را هر گز نمی باشد شعور                  بعدِ چندی می شود با عقل و زور

گر گریزی همچو طفلی زِ استاد                  میگریزی تو زِ دولت، ای جواد

تا به کِی از حق گریزانی بگو                      شرم کن از فعلِ زشتت ای عمو

نوح و هم کشتی است ما را در بدن            هم حسین و شمرِ دون است ای حَسَن

جنَّت و دوزخ تمامِ برُّ و بحر                         جمله ی افلاک، شیءَاش در خَبر

قدرِ خود بشناس ای صاحب کمال               آینه صافی نما بینی جمال

راه احمد اوسَط آمد برگزین                        جَبر و تفویضی نباشد ای حَزین

گشت ظاهر رحمت و دیگر غَضَب                نیک و بد را می نمایی خود طلب

هست قرآن جامعِ فَرع و اصول                    کرده حق از بهرِ انسانی نزول

هرچه خواهی کُن ز قرآن جستجو               در روایت کُن نظر ای نیک خو

کفر و ایمان هر دو باشد در بدن                  تا کُدامَت میل باشد ای حَسَن

لشگرِ کُفرت اگر افزون شود                       پس حُسینت دان شهیدِ دون شود

گر تو را ایمان فُزون شد از نخست               غالب ایمان گردد و کارَت درست

هم نهار و لیل باشد در بدن                       هر دو عالم در تو شد بشنو زِ من

آدمی را اصل آمد ظلم و نور                       اختیارش بر تو دادند در عبور

چون تو داری اختیار اندر امور                     خواه ظلمت، خواه رفتن سویِ نور

تربیت این نَفس را کن در عمل                   تا بَری باشی تو از کارِ دَغَل

کسب کُن ایمان زِ بَهرَت ای حکیم              در پسِ رحمان غَفور است و رحیم

گو امانت را به مَن ای هوشیار                   جُز بَشَر را نیست دانم اختیار

رحمتِ حق را عام باشد در جهان               فیض بخش است بَهرِ نیکان و بدان

آب یکسان باشد از بهرِ نبات                     تلخ و شیرین می شود ظاهر به ذات

نورِ خور یکسان بِتابَد بر همه                     زشت و زیبا بهره گیرد زو همه

سنگ و آتش باشَدَت اَندر نَهار                  سودها از وِی بَری ای اُستاد

مر تو را سرمایه دادند ای جواد                  کُن تجارت تا وَزان یابی مُراد

آدمی را عقل باشد بال و پر                      تا زِ نیکی و بدی یابَد خَبر

گر شوی نزدیک بَر چیزِ نجس                   زان نَجِس آلوده گردی از هَوس

هست آتش نعمتی اندر جهان                  بهره ور گردند زو، خلقِ جهان

مَس نمایی می شوی وَز آن خزان             گر بِرَه شُد نفع بَخشد در جهان

جَبر نبوَد سوی حق هرگز، بِدان!                گوش وا کن گویَمَت سِرّی از آن

اختیارَت گر نباشد شَرم چیست                گر زیان کَردی تو را غَم بهره چیست

دست جُنبانی اگر از بهرِ عَمد                    بِشکنی چیزی، نمایَندَت به بند

گَر بِجُنبَد دستِ تو بی اختیار                    کِی توان جُرم و بَرَندَت سویِ دار

جبر باشد عمر و روزی ای پِسر                 نی که خود کردی گُنَه جانِ پدر

انبیا بهرِ چه کوشش می کنند                  وَز چه برگو بَهرِ حق جان می دهند

فطرت آمد در نهادِ هر کسی                    بَطن و فَرجَت می برد بَر گُمرَهی

بَطن و فَرجَت را نگه دار از گناه                 کشتنِ شهوت نِکو گردد جَزا

از تجاوز خونِ تو گردد هَدَر                       آیینه از آه می گردد کِدر

طَبع از آلودگی گردد خراب                      جانِ بابا بَرجَهان خود را زِ خواب

گر نخوانی درس اَندر مدرسه                  کِی توانی حل نمودن مسئله

هست قرآن رهنَما اَندر بَشَر                    ره نشانَت می دهد از خیر و شر

میوه یِ نارس نمی آید بِکار                    میوه ی شیرین به مردم کن نثار

یا شود این میوه ات پوسیده تر                قابل مجلس نباشد ای پسر

هَست اعمالِ تو همچون آبِ شور             یا چُو مرداری است اندر قَعرِ گور

بوقِ حَمّامَت چه کار آید بگو                    در تجارت یا زیانی روبرو

خواهی اَر گوهر تو غوّاصی نما                تنبلی کردی تو کناسی نما

وَر گذر کردی تو از حدِ وسط                    طالی و غالی است در راهِ غلط

تو به هنگامِ گشایش گو خدا                   تا به فریادت رسد از هر بلا

نعمت آمد کم زِ بَهرِ آدمی                      ناسپاسی شد مُسبِّب ای غَنی

شکر نعمت نعمتت افزون کند                 کفر نعمت از کَفَت بیرون کند

                                                     دیوان شهید- صفحات53، 54 و 55

دیدگاه شما   

  توسط : شهید علی طاهریان