سخنان حکمت آمیز
نَفس را به کار خیر وادار که تو را در راهِ دیگر به مشقّت و گمراهی اندازد. پدر و مادر، تو را به منزله دوستان، برادران به منزله رفیق، عیال تو را مونس، خویشان چون طلبکاران، دختر چون خصم، پسر برای آن که نامت باقی بماند؛ هر کسی نَفسِ خود را از دیگران مقدم شمارد، زیرا هنگام بلا اول خود را برهاند. هرکس ثروتی اندوخته نمایَد و آن را بذل ننماید مانند شخصی مانَدکه مُشک و عَنبر افشاند و خود از آن بی بهره بماند. دوست ترین چیز خود را انفاق نما تا بهشت نصیبت گردد.
عالَمی مشغول در عبادت ؛ تو عشقِ حق پیشه نما که هر آنَش از عالَمی برتر است.
از دشمن غافل مباش؛ گرچه با تو مدارا کند. در تقوا بکوش که کار دین و دنیایت راست گردد. گَر عاشقی درشتی و خصومت مکُن که بی نصیب شوی. از تقدیر گریزی نیست، از مخاصمه و جدَل بپرهیز و حلم و بردباری و وَقار پیشه ی خود ساز. توشه ی آخرت ذخیره نما. هنگام بلا صبور باش زیرا چون ابری است که روی خُور را گرفته عاقبت از هم می پاشد.
هرجا خیر است برکت آنجاست. ثروتِ حرام به دست آوردن مانند تخم مرغی است که زیر جوجه گذارند هنگام شمردن جوجه نتیجه اش معلوم خواهد شد. نفس به هر چیز مایل شد ترکِ آن مشکل است. بدترین دشمنان انسان، نفسِ خودِ اوست که باید او را تهذیب نمود. از گناهی که کردی گرچه از کوه افزون‌تر است از درگاه خداوند ناامید مباش که ناامیدی کفر است. قدرِ نعمت ایمان خود را بدان که خون ها ریخته شده تا مذهب پایدار گردیده. سگ شُکر نماید که خوک خلق نشده، خوک شُکر نماید که کافر نشده، کافر شکر نمایند که مشرک نشده، مشرک شُکر نماید که بی نماز نشده. در ناامیدی دستِ تضرّع به سوی حق دراز نَما تا مشکلت حل گردد، در هر عُسرت و سختی چنانچه صبر نمایی یُسر و فَرَج در پیِ آن در رسَد.
آخر بین باش؛ آخور بین مباش. در کارها با نیکان مشورت نما؛ در تجارت توکل به خدا. نیّت خیر از عملِ خیر، نیکوتر است. جامه ی کبر و مَنی جز خداوند را سزاوار نیست. هر که این ردا پوشَد، سرنگون در دوزخ افتَد؛ هر که سدّ دین را بشکند حق محمد و آل او را تضییع نموده تا ابد به لعنتِ خدا و پیغمبر گرفتار گردد.
برای فرزندان و دوستان، نَفسِ خود را به آتش غضَب گرفتار منما زیرا دنیا چون سایه و ابر، در گذرگاه است. هنگام رحلت جز عمل مونسی نداری. به هر مجلسی کلمه بیاموز تا در جای آن سودش به تو برسد. فرزندان خود را بر دیگران چیره منما که عاقبت وخیمی دارد.
مسخره کننده و کم فروش، جایشان در چاهِ وِیل است که بدترین جایگاه دوزخ است. بر مالِ دیگران طمَع منما که هرچه قسمتِ ازَلی است به تو خواهد رسید. طمَع را جز زرد روئی حاصلی نیست. هر عضوی را زَکاتی است که به جایش باید ادا نمود. بهترین موعظه برای انسان مرگ است و بدترین آفتِ انسانی عُزلت؛ بهترین ساعات توبه و دعا بالاترین اعمال. پاکیِ طینت و صدق در نیّت و ذکرِ حق چون خورشیدی است که فروغِ آن ظلمت شب را زایل نماید یا چون آتشی است که خار و خَس را بسوزاند یا چون شیری که چون از راهی عبور نماید، تمام جانوران بگریزند.
خانه ی دل را بِروب از خار و خَس دفع کُن از سَم و داروها مگس
دوستی مال و جاهَت شد چو بُت بر دلِ خود جا مَده دیوِ ستُرگ
دیوان شهید- صفحه ی 264 و 265
توسط : شهید علی طاهریان